Waarden

Waarden zijn alle dingen die je goed en belangrijk vindt in het leven. Ze geven richting aan je leven, helpen je om keuzes te maken en zorgen dat je je niet onbewust laat leiden door wat anderen belangrijk vinden. Als je weet wat je waarden zijn, ervaar je over het algemeen dieper geluk dan als je het alleen maar 'leuk' wilt hebben. Het leven volgens je waarden vergroot je eigenwaarde en zelfvertrouwen. Daarbij kun je moeite en pijn beter accepteren als je weet dat je je waarden volgt.

Waarden worden meestal omschreven in enkele woorden zoals vriendschap, vrijheid, eerlijkheid of avontuur.

Waarden versus behoeften

Waarden worden soms verward met behoeften. Ze lijken ook veel op elkaar, maar er is een belangrijk verschil. Want waar behoeften onbewust of onwenselijk kunnen zijn (bijvoorbeeld de behoefte aan status), zijn waarden altijd bewust gekozen en vertegenwoordigen ze iets goeds of belangrijks (bijvoorbeeld vrienschap). Je zou waarden kunnen omschrijven als 'behoeften van een hoger niveau'.

Geluk als waarde?

Zoals ook in het boek wordt betoogd, is het hebben van geluk als waarde wat mij betreft niet altijd een goed idee. Want ondanks dat een zekere mate van geluk belangrijk is, kan het hebben van geluk als waarde ook leiden tot een oppervlakkig en onrustig leven. Ten eerste omdat het najagen van perfect geluk een onmogelijke opgave is die je ironisch genoeg alleen maar ongelukkiger maakt. Maar ook omdat geluk (of een gelukkig gevoel) wat mij betreft niet een doel op zich zou moeten zijn, maar vooral iets wat je helpt om je leven de goede kant op te sturen.

Zo zou je veel geluk moeten ervaren als je je waarden volgt, maar juist minder als dat niet zo is.

Een obsessie voor geluk en 'leuke dingen' leidt je af van wat er echt toe doet. In plaats daarvan kun je je beter eerst richten op wat je echt belangrijk vindt, en zul je merken dat je dieper geluk ervaart als je die belangrijke dingen bereikt. Ook ongeluk krijgt dan een plek: ongeluk geeft immers aan dat je (tijdelijk) geen invulling kunt geven aan je waarden, en zet je aan tot actie om je leven de juiste kant op te sturen. Uiteindelijk zul je daardoor een rijker en gelukkiger leven leiden, waarbij je dicht blijft bij de dingen die je goed en belangrijk vindt, en je je minder druk zult maken over onbelangrijke zaken.

Waarden expliciet maken

In Meer dan gelukkig vind je een aantal oefeningen om je waarden expliciet te maken. Die beginnen bij het opschrijven van al je huidige waarden en behoeften, en gaan verder met het bewust bepalen van je belangrijkste waarden.

De volgende oefening neemt onderstaande lijst met waarden als uitgangspunt. Zie de lijst daarbij vooral als goede inspiratie om je eigen waarden te ontdekken.

1. Kies alle waarden die voor jou belangrijk zijn
2. Selecteer de 10 belangrijkste. Als je moest kiezen, welke blijven er dan over?
3. Prioriteer deze 10 zodat de belangrijkste bovenaan staat en de minst belangrijkste onderaan.

Actie

In het boek wordt het waarden hoofdstuk afgesloten met de vraag wat je kunt doen om je leven meer in lijn te brengen met je waarden. Meestal is ons leven immers niet volledig in lijn met onze waarden. We doen dingen die we eigenlijk niet willen doen, of we doen dingen niet die we eigenlijk wel willen doen.

Hoe zou je dat vervolgens voor elkaar kunnen krijgen? Maak de acties zo klein en concreet mogelijk.

Gefeliciteerd; je hebt zojuist een heel belangrijke lijst gemaakt! Door bovenstaande dingen te doen, ga je jouw leven meer in lijn brengen met je waarden. Dat zorgt voor meer geluk, vrede en eigenwaarde.

Maar waar begin je? Het is verleidelijk om met alles aan de slag te gaan, of in ieder geval met een aantal belangrijkste. Over het algemeen is het echter verstandig om met één ding tegelijk aan de slag te gaan, en dan vooral iets wat je makkelijk kunt doen. Zo zorg je ervoor dat je focus houdt, niet overweldigd raakt, en vooral: dat je resultaten boekt. Dat zorgt voor zelfvertrouwen en motivatie om door te gaan.

Voor je het weet is het ene (sub)doel afgerond en ben je met het volgende bezig.

Ik wens je heel veel succes; en niet onbelangrijk: veel plezier!